Vào dịp này năm 1996, mình lúc đó là chuyên viên Vụ Quản lý dự án đầu tư nước ngoài, anh Phan Hữu Thắng là Vụ phó. Một hôm, Chú Doãn Mậu Vụ trưởng cử mình sang Viện Quản lý kinh tế Trung ương dự buổi tọa đàm về Đầu tư nước ngoài (FDI). Đến nơi mình mới biết buổi tọa đàm này được tổ chức theo yêu cầu của Tổng Bí thư Đỗ Mười, với sự tham gia của khoảng 20 cán bộ là đại diện Bên Việt Nam trong các liên doanh và một số cán bộ Văn phòng Trung ương Đảng, Ban Kinh tế Trung ương, một số Bộ, ngành. Mọi người được bố trí ngồi theo các dãy bàn kê thành hình chữ nhật, Tổng Bí thư đi đi lại lại ở giữa, vừa đi vừa vung tay thuyết trình với giọng khàn khàn. Sau khi nghe một số đại biểu trình bày về kết quả hợp tác đầu tư với nước ngoài, Tổng Bí thư nói, phương thức đầu tư này Lê nin đã thực hiện từ thời chính sách kinh tế mới. Nó giống như địa tô thôi. Rồi ông khẳng định, thu hút đầu tư nước ngoài, điều quan trọng là chúng ta phải tiếp thu, thậm chí phải ăn trộm được công nghệ của họ. Công nghệ là yếu tố quyết định trong hợp tác đầu tư với nước ngoài. Có được công nghệ hiện đại thì đất nước mới phát triển được.
Liên doanh sản xuất cám con cò ở Bà Rịa Vũng Tàu được đánh giá là một liên doanh thành công vào thời điểm đó. Ông Phó Tổng Giám đốc liên doanh, mình không nhớ tên, báo cáo với Tổng Bí thư liên doanh kinh doanh có lãi lớn, sản phẩm sản xuất ra đến đâu tiêu thụ hết đến đó. Liên doanh có trên 100 người chỉ có hai người nước ngoài. Thu nhập của người lao động rất tốt. Tổng Bí thư bảo: tôi yêu cầu anh làm một nhà máy như thế ở phía Bắc được không? Đồng chí Phó Tổng Giám đốc liên doanh lúng túng nói: hai chuyên gia nước ngoài nắm giữ bí quyết công nghệ nên ta chưa thể làm được. Tổng Bí thư đập tay xuống bàn than: trời ơi, cho các anh hợp tác đầu tư để lấy được công nghệ về cho đất nước, thế mà gần 10 năm rồi có công nghệ làm cám lợn cũng chưa học được thì đến bao giờ ta mới có công nghệ tên lửa vũ trụ? Chí thương bác Lê Đăng Doanh, Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế Trung ương lúc đó bị cụ đập tay lên đầu, lên vai đến ê ẩm mất mấy ngày. Rồi Tổng Bí thư chỉ đạo các Bộ, ngành phải nghiên cứu sớm ban hành chính sách khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài chuyển giao công nghệ cho bên Việt Nam. Tuy nhiên, cho đến nay, sau 30 năm thu hút đầu tư nước ngoài, tâm nguyện của nguyên Tổng Bí thư vẫn chưa thành hiện thực. (còn tiếp)
