Làm việc bằng tiếng Anh ở Nhật. Khi cân nhắc việc sang Nhật sống, học tập hay làm việc, có một vấn đề mà mình thấy rất nhiều người Việt thắc mắc: Đó là sang Nhật có sử dụng được tiếng Anh không? Nếu không biết hoặc biết ít tiếng Nhật, chỉ có tiếng Anh thì có tìm được việc không? Có thể làm được việc gì? Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ kinh nghiệm tìm việc và sử dụng tiếng Anh ở Nhật của mình trong suốt thời gian qua, với mong muốn giúp các bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về môi trường làm việc tiếng Anh ở Nhật nhé.
Mình vốn là dân tiếng Anh, trước khi sang Nhật không biết tiếng Nhật cũng không hiểu biết hay có đam mê gì liên quan đến Nhật cả. Chính vì vậy, trong suốt thời gian sống ở đây, mình chỉ tập trung tìm kiếm những hoạt động và công việc có sử dụng tiếng Anh. Hiện tại mình cũng đang làm việc tại một trung tâm tiếng Anh online có kết nối với nhiều du học sinh Nhật Bản. Trước khi viết bài này, mình đã làm khảo sát trên InfoQ, với mong muốn có thêm thông tin về những người đang làm việc bằng tiếng Anh ở Nhật để giúp cho chia sẻ của mình mang tính bao quát và khách quan hơn. Tuy là mình có nhận được thêm thông tin và phỏng vấn được một số bạn, nhưng do số lượng câu trả lời thu được không nhiều, nên mình vẫn chia sẻ dựa trên kinh nghiệm của bản thân mình là chính.
Nội dung chính
Sang Nhật có sử dụng được tiếng Anh không?
Mình phải khẳng định là ngoài việc sang Nhật du lịch ra, thì bạn không thể sử dụng tiếng Anh trong cuộc sống hàng ngày ở Nhật. Mặc dù rất nhiều sản phẩm, dịch vụ đã được tiếng Anh hoá, nhưng những thông tin cập nhật nhất, những vấn đề liên quan đến thủ tục hành chính vẫn hoàn toàn là tiếng Nhật. Tất nhiên, nếu chỉ biết tiếng Anh, bạn vẫn có thể sống tốt ở Nhật, nhưng nếu muốn tận hưởng cuộc sống thì cần phải biết tiếng Nhật.
Tiếp theo, là vấn đề sử dụng tiếng Anh trong công việc. Công việc tiếng Anh ở Nhật rất nhiều và ngành nghề cũng đa dạng. Tuy nhiên, nếu trình độ tiếng Anh không phải native hoặc near-native level, thì cơ hội cũng không nhiều (nhưng vẫn có). Để xin được công việc tốt, thì bạn cần tự tin với trình độ tiếng Anh của mình trong mọi hoàn cảnh. Thước đo trình độ tiếng Anh ở Nhật dành cho người non-native là điểm TOEIC Reading & Listening (thang điểm 990). Mặc dù điểm TOEIC không nói lên 1 cách chính xác trình độ tiếng Anh thực sự của bạn, nhưng nếu bạn đạt từ 750 điểm trở lên thì khả năng bạn xin được công việc tiếng Anh tốt sẽ nhiều hơn. TOEIC không phải là kì thi khó đối với những người khá tiếng Anh, nên hãy cố gắng dành điểm thi cao để bổ sung vào hồ sơ xin việc của mình.
Chỉ biết tiếng Anh thì có thể làm những công việc gì?
Sau đây mình xin liệt kê một số công việc ở Nhật mà có thể sử dụng hoàn toàn hoặc chủ yếu là tiếng Anh dựa vào kinh nghiệm tìm việc của bản thân. Những người non-native như chúng ta cũng có khả năng xin được những việc này.
Dạy tiếng Anh (English teacher)
Đây là công việc mà bạn có thể sử dụng 100% tiếng Anh và có số lượng đăng tuyển rất lớn. Nghe đến dạy tiếng Anh, chắc nhiều người sẽ nhanh chóng lướt qua vì nghĩ là người ta chỉ toàn yêu cầu trình độ native mà thôi. Tuy nhiên hiện nay, tình hình đã có nhiều thay đổi. Do nhu cầu học tiếng Anh của người Nhật tăng lên, nhiều trung tâm hoặc trường dạy ngoại ngữ đồng ý tuyển giáo viên non-native có khả năng và kinh nghiệm dạy học. Ngay cả với những job đăng tuyển yêu cầu trình độ native, nếu họ không nhấn mạnh đó là điều kiện bắt buộc thì bạn vẫn có thể ứng tuyển. Và nếu bạn có hồ sơ đẹp, chứng minh được khả năng và trình độ của mình, thì bạn hoàn toàn có cơ hội trở thành giáo viên tiếng Anh ở Nhật. Công việc này tuyển cả dạng full time và part-time.
Đối với công việc này, bằng cấp và kinh nghiệm liên quan đến tiếng Anh là cực kỳ quan trọng. Nếu bạn đã từng đi dạy tiếng Anh ở Việt Nam và/ hoặc có bằng sư phạm ngoại ngữ, có các chứng chỉ tiếng Anh kết quả cao (TOEIC, IELTS, TOEFL) thì bạn có rất nhiều cơ hội đi dạy ở Nhật.
Vì đây là công việc hiện tại của mình, nên mình sẽ chia sẻ cụ thể hơn về việc dạy tiếng Anh ở Nhật trong một bài viết khác.
Trợ giảng (Teaching assistant)
Thêm một công việc liên quan đến giáo dục mà bạn có thể dùng 100% tiếng Anh. So với giáo viên tiếng Anh, thì trợ giảng là công việc đơn giản hơn và ít yêu cầu bằng cấp hay kinh nghiệm (tuỳ trường), miễn là bạn có thể giao tiếp tiếng Anh tốt. Ở Nhật, công việc trợ giảng phần lớn là tại các trường mầm non song ngữ hoặc quốc tế. Bạn sẽ trợ giúp giáo viên người bản xứ trong việc dạy học, vui chơi và chăm sóc các bé tại trường. Công việc này thường tuyển dạng part-time là chủ yếu. Nhiều trường có chế độ cho con của trợ giảng được học ngay trong trường với học phí ưu đãi hoặc miễn học phí. Ngoài ra, kinh nghiệm làm trợ giảng có thể bổ sung cho profile của bạn và là bước đệm giúp bạn tìm được công việc tốt hơn liên quan đến giáo dục trong tương lai. Mình từng làm việc này trong thời gian con còn nhỏ, mới đi nhà trẻ và cũng tích luỹ được khá nhiều kiến thức, kinh nghiệm bổ ích.
